Laurence Kerr Olivier, Baron Olivier (22 mei 1907 - 11 juli 1989) was een Engelse acteur en regisseur, die door velen wordt beschouwd als de beste acteur van de twintigste eeuw. Hij wordt tevens beschouwd als één van de beste Shakespearevertolkers die ooit heeft geleefd. Veel van zijn film- en theaterproducties waren bewerkingen van stukken van William Shakespeare.

Laurence Olivier werd geboren in Dorking, Surrey, als zoon van een Anglicaanse priester, die dol was op theater. Op zijn negende speelde Laurence Brutus in Julius Caesar. Op zijn zeventiende werd Olivier lid van the Central School of Speech and Drama, waar hij onder andere les kreeg van Claude Rains.

Op zijn twintigste speelde hij al hoofdrollen op West End. Zijn grote doorbraak bij het publiek was Private Lives van Noel Coward, in 1930. Datzelfde jaar, op 25 juli, trouwde hij ook met actrice Jill Esmond. Toen Private Lives naar Broadway ging, gingen Olivier en Esmond mee. Hij kreeg in Hollywood een contract bij RKO, maar zijn carrière kwam daar niet van de voet.

In 1935 speelde hij in Londen in John Gielguds productie van Romeo en Julia de rol van Romeo, en ook Mercutio op de avonden dat Gielgud zelf Romeo speelde. De critici waren lovend over de nieuwe ster, en vergeleken hem zelfs met Gielgud en Ralph Richardson, die toen door velen werden beschouwd als de beste acteurs van het moment.

Het jaar daarop regisseerde hij zijn eerste toneelstuk en begon hij weer in films te spelen. In 1939 keerde hij terug naar Hollywood, waar hij Heathcliff speelde in Samuel Goldwyns versie van Emily Brontë’s Wuthering Heights. Voor deze film kreeg Laurence Olivier zijn eerste Oscarnominatie, voor Beste Acteur. Andere rollen volgden, waaronder Alfred Hitchcocks Rebecca.

Eind jaren dertig kreeg hij een stormachtige relatie met Vivien Leigh, waardoor hij uiteindelijk van Esmond scheidde. Leigh en Olivier trouwden op 31 augustus 1940 en zouden twintig jaar bij elkaar blijven.

Tijdens de Tweede Wereldoorlog keerde hij terug naar Engeland, om daar te dienen bij de Royal Navy. Tijdens deze periode werd hij co-regisseur samen met Richardson bij de Old Vic.

In 1944 regisseerde, produceerde en speelde hij in de film Henry V, zijn meeste bejubelde werk. Hij kreeg hiervoor vele grote prijzen, waaronder een ere-Oscar. In 1947 bracht hij Hamlet naar het witte doek. Voor deze film ontving hij twee Oscars, voor Beste Acteur en Beste Film, en een Oscarnominatie voor Beste Regie. Datzelfde jaar werd hij geridderd en mocht hij zich Sir Laurence Olivier noemen.

In de jaren vijftig ging het minder goed met zijn carrière. Hij kende wel enkele successen, maar ook enige flops, waaronder The Prince and the Showgirl, waarin hij Marilyn Monroe regisseerde. Ook met zijn relatie met Leigh ging het minder. Zijn derde vrouw, actrice Joan Plowright, verklaarde dat hij in deze tijd ook een relatie had met acteur Danny Kaye.

In 1956 ging hij een hele andere richting op, in de theaterproductie van The Entertainer van John Osborne. De rol van music-hallster Archie Rice was anders dan zijn voorgaande rollen. Deze lijn zette hij door, te beginnen met de filmversie van The Entertainer. Een andere film uit die periode was Spartacus, waarin hij de wrede Romeinse generaal Crassus speelde.

In 1962 werd Olivier de artistiek directeur van het National Theatre van Groot-Brittannië. Hij zou dit tot 1973 blijven. In 1970 werd Laurence Olivier life peer, wat betekent dat hij een niet-erfelijke adellijke titel krijgt, voor zijn verdiensten in de kunsten. Laurence Olivier was de eerste acteur die deze onderscheiding kreeg. Vanaf toen mocht hij de titel Baron Olivier, of Brighton in the County of Sussex, voeren en plaatsnemen in het Hogerhuis. In 1981 kreeg hij the Order of Merit.

In 1981 speelde Laurence Olivier een belangrijke rol in de serie Brideshead Revisited.

In 1974 speelde hij zijn laatste toneelrol. Zijn laatste filmrol, War Requiem, speelde hij in 1988. Laurence Olivier stierf in Steyning, West Sussex, aan een neuromusculaire afwijking en kanker. Hij werd 82 jaar oud.

In 2004, vijftien jaar na zijn dood, speelde Olivier een belangrijke rol in de film Sky Captain and the World of Tomorrow, waarbij archieffootage van hem werd verwerkt in de film, zodat het net leek alsof hij de vijand speelde.

Oscars en Oscarnominaties
1940
Nominatie voor Beste Acteur - Wuthering Heights
1941
Nominatie voor Beste Acteur - Rebecca
1947
Nominatie voor Beste Acteur - Henry V
Nominatie voor Beste Film - Henry V
Ere-Oscar - Henry V (voor zijn voortreffelijke prestatie als acteur, producent en regisseur om Henry V naar het scherm te brengen)
1949
Oscar voor Beste Acteur - Hamlet
Oscar voor Beste Film - Hamlet
Nominatie voor Beste Regie - Hamlet
1957
Nominatie voor Beste Acteur - Richard III
1961
Nominatie voor Beste Acteur - The Entertainer
1966
Nominatie voor Beste Acteur - Othello
1973
Nominatie voor Beste Acteur - Sleuth
1977
Nominatie voor Beste Mannelijke Bijrol - Marathon Man
1979
Nominatie voor Beste Acteur - The Boys from Brazil
Ere-Oscar voor zijn hele oeuvre