James David Graham Niven (Londen, 1 maart 1910 - Château-d'Œx (Zwitserland), 29 juli 1983) was een Engels acteur die bekend werd door zijn rollen in Hollywoodklassiekers. In bijna alle films speelde Niven dezelfde soort rol: een oerbritse deftige gentleman met droge en cynische humor. Zijn zware Engelse accent en zijn statige voorkomen maakte hem bij uitstek geschikt voor dit soort rollen.

Biografie
David Niven werd geboren in een zeer welgesteld milieu en kreeg een zeer strenge opvoeding op een Britse kostschool. Toen hij 18 jaar oud was ging hij in het leger om daar een officiersopleiding te volgen. Niven studeerde af als luitenant, maar verliet het leger al snel omdat hij het te saai vond. In dezelfde periode kreeg Niven interesse voor acteren en vanaf 1934 ging hij rollen spelen in Engelse toneelproducties. Een van deze toneelstukken werd bijgewoond door een Hollywoodproducent en deze vroeg of Niven niet naar Hollywood wilde komen. Nog geen jaar later speelde Niven zijn eerste rol als Mexicaan(!) in een western. Nivens grootste en succesvolste rol uit deze periode was zijn bijrol naast Clark Gable in Mutiny on the Bounty.

Tussen 1935 en 1940 speelde Niven in talloze Hollywoodproducties, meestal westerns en meestal in een bijrol als Engelsman. In 1940 kwam er abrupt een pauze in zijn acteercarrière toen de Tweede Wereldoorlog uitbrak. Niven werd opgeroepen om zijn vaderland te dienen en keerde terug naar het Verenigd Koninkrijk waar hij zich aansloot bij de Britse landmacht. Niven werkte 4 jaar lang als gevechtsinstructeur bij de infanterie en nam in 1944 deel aan de landing in Normandië en aan Operatie Market Garden. Tussen al deze activiteiten door was hij ook nog te zien als acteur in een aantal propagandafilms.

Na de oorlog keerde Niven terug naar Hollywood waar hij zonder enige moeite zijn acteercarrière wist te hervatten. Hij speelde de hoofdrol in 1950 in de nieuwe verfilming van The Scarlet Pimpernel, geafficheerd als "the Scarlet Pimpernel rides again". In 1956 behaalde hij zijn grootste succes in de Jules Verne verfilming Around the World in 80 Days. In deze film speelde Niven een avonturier die de weddenschap aangaat om de hele wereld rond te reizen in 80 dagen. In 1958 kreeg hij de Oscar voor beste mannelijke bijrol voor zijn bijdrage aan de film Separate Tables. Eveneens legendarisch was zijn rol als cynische explosievenexpert in de oorlogsklassieker The Guns of Navarone.

In 1963 ging hij de hoofdrol spelen in The Pink Panther, in deze film speelde Niven de ongrijpbare juwelendief Le Phantome die in de film achterna gezeten werd door de onhandige politie inspecteur Clouseau (gespeeld door Peter Sellers). De bedoeling was dat Niven de held van de film zou worden en dat Peter Sellers slechts een bijrolletje zou hebben. Sellers maakte met zijn rol als klunzige inspecteur echter zoveel indruk dat hij tijdens de opnames alle aandacht van de regisseur kreeg. Peter Sellers werd de grote ster van de film en David Nivens bijdrage werd gereduceerd tot slechts een bijrol. Niven heeft dit zelf nooit erg gevonden, want hij speelde vervolgens in alle 6 de vervolgen op The Pink Panther.

David Niven was ook jarenlang kandidaat voor de rol van James Bond. Toen Ian Fleming zijn eerst James Bond boek schreef had hij Niven al in gedachten en Bond zou dan ook gemodelleerd zijn naar David Niven. Toen men in 1962 de eerste James Bond film ging maken was David Niven dan ook de eerste keus voor de rol. Hij weigerde deze rol echter omdat hij het te druk had en te weinig betaald kreeg. Later gaf Niven toe dat hij graag James Bond had willen spelen maar toen Sean Connery in 1971 stopte met het spelen van James Bond werd Niven (hij was toen 62) te oud gevonden voor de rol. Niven speelde wel in 1967 de hoofdrol in de James Bond parodie Casino Royale.

In 1971 zorgde Niven voor een legendarisch TV-moment door zijn optreden tijdens de Oscar-uitreiking. Terwijl Niven, ultradeftig gekleed en stijf als altijd, de winnaar bekend wilde maken rende een naakte man het podium op. Niven vertrok geen spier en zei droog met super Brits accent: het is fascinerend als je bedenkt dat de enige bewondering die die man in zijn hele leven zal krijgen, ontstaan is door het tonen van zijn tekortkomingen.

De laatste jaren van zijn leven koos Niven voor een opmerkelijke carrièreswitch: hij emigreerde naar Zwitserland en speelde hoofdzakelijk in Franse films. Hij overleed in 1983 na een langdurig ziekbed.